Nội soi phế quản đã được Hypocrat đặt nền móng cách đây khoảng 2000 năm, trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm của lịch sử, máy nội soi phế quản đã được đưa vào sử dụng với từng bước phát triển về khoa học công nghệ đã giúp cho sự nghiệp y học trong lĩnh vực khảo sát hình thái bên trong đường hô hấp được từng bước phát triển vững chắc.
Năm 1954, một sự kiện có ý nghĩa đột phá trong ngành nội soi. Hopkine và Hirschowitz đã phát minh ra sự dẫn truyền hình ảnh qua bó sợi thủy tinh quang học được bao bọc đặc biệt thành một ống mềm dễ dàng uốn cong và đặt tên là "Fiberscope" Đến nay đã có nhiều ứng dụng trong nội soi phế quản ống mềm với ống soi ngày càng nhỏ hơn, các bộ nguồn sáng tốt hơn. Kỹ thuật nội soi phế quản ống mềm qua truyền hình (Videofiberbronchoscopy), cùng với sự cải tiến và sáng chế nhiều dụng cụ để thực hiện các kỹ thuật lấy bệnh phẩm (như rửa phế quản phế nang, chải phế quản, sinh thiết phế quản, sinh thiết phổi xuyên phế quản, chọc hút bằng kim xuyên phế quản) và trị liệu qua nội soi đã giúp ích rất nhiều cho công tác chẩn đoán và điều trị trong chuyên khoa hô hấp.
Nhờ có phương tiện hiện đại này, nội soi phế quản đã được chỉ định rộng rãi trong nhiều nhóm bệnh lý ở cơ quan hô hấp, cụ thể:
- Nhiễm trùng: Khi bệnh nhân đã nghi ngờ có nhiễm trùng nặng, nội soi phế quản được thực hiện để lấy mẫu bệnh phẩm từ vùng tổn thương của phổi, những mẫu này được xem xét trong phòng thí nghiệm để tìm ra nguyên nhân chính xác của nhiễm trùng.
- Những đám mờ ở phổi được nhìn thấy trên phim X-quang hoặc CT scanner có thể là nguyên nhân do nhiễm trùng, ung thư... : Nội soi phế quản cho phép bác sỹ quan sát trực tiếp hình ảnh khối u (nếu u ở vùng phế quản trung tâm) và lấy mẫu từ vùng này. Những mẫu này sẽ được phân tích trong phòng thí nghiêm để tìm ra nguyên nhân rõ ràng của đám mờ ở phổi.
- Xẹp phổi đang tiến triển: Xẹp một phổi hoặc một phần của phổi thường được gây ra bởi nguyên nhân như dị vật, khối u hoặc chất nhầy đặc gây tắc đường hô hấp. Nội soi phế quản cho phép bác sỹ nhìn thấy sự tắc nghẽn. Qua nội soi có thể loại bỏ các chất nhầy và dị vật nếu có, điều này giúp cho khai thông đường hô hấp.
- Ho ra máu: Nội soi phế quản có thể giúp bác sỹ tìm ra nguyên nhân ho ra máu qua đó sẽ bơm thuốc giúp cầm máu. Nếu khối u là nguyên nhân gây chảy máu, bác sỹ thực hiện kỹ thuật sẽ xác định vị trí khối u và lấy những mẫu mô (sinh thiết) qua ống nội soi để nhận dạng loại u.
- Thở khò khè và hẹp đường thở: Một người thở ngắn, thở khò khè, khó thở trong lúc ngủ hoặc âm thanh đường thở bất thường có thể là nguyên nhân được gây ra bởi cổ họng hoặc đường hô hấp của phổi. Nội soi phế quản cho phép bác sỹ nhìn trực tiếp tại cổ họng, vùng dây thanh âm và đường thở lớn để xác định dây thanh kém hay liệt, khối u vùng thanh môn, sự thõng xuống trong đường thở (nhuyễn phế quản) hoặc giọng nói nhỏ (bệnh thanh quản) hoặc mạch máu bên ngoài chèn ép vào đường thở.
Khoa Nội tiết - Hô hấp Bệnh viện đa khoa Trung ương Thái Nguyên được trang bị máy nội soi phế quản ống mềm có video của hãng Olympus. Khoa có đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên được cử đào tạo cơ bản và chuyên sâu tại Học viện Quân y gồm 1 tiến sĩ, 2 bác sĩ và 1 điều dưỡng viên. Khoa cũng đã được nhận chuyển giao công nghệ trực tiếp tại khoa từ các Giáo sư đầu ngành chuyên ngành hô hấp. Tháng 3 năm 2011 kỹ thuật nội soi phế quản đã đươc triển khai tại khoa và cho đến nay kỹ thuật này đã trở thành kỹ thuật thường quy trong Bệnh viện. Nhóm cán bộ kỹ thuật thực hiện nội soi đồng thời với lấy bệnh phẩm bằng phương pháp rửa phế quản, phế nang kết hợp sinh thiết niêm mạc phế quản đã giúp nâng cao chất lượng chẩn đoán bệnh lý hô hấp tại Bệnh viện. Nhiều bệnh nhân đã phát hiện được lao phổi và các nhiễm trùng do vi khuẩn khác nhờ xét nghiệm dịch rửa phế quản phế nang, chẩn đoán ung thư phế quản nhờ nội soi sinh thiết và đặc biệt đã phát hiện dị vật trong lòng phế quản tồn tại hơn 10 năm.
Mặc dù đã hoàn toàn làm chủ kỹ thuật nội soi phế quản nhưng các bác sĩ của khoa Nội Nội tiết, Hô hấp - Bệnh viện đa khoa Trung ương Thái Nguyên vẫn không ngừng học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn, thường xuyên có hội chẩn với các giáo sư đầu ngành và đã nhận được sự chỉ đạo giúp đỡ sát sao, giúp cho nhiều bệnh nhân được hưởng chất lượng điều trị cao.
Kỹ thuật nội soi phế quản tại Bệnh viện đa khoa Trung ương Thái Nguyên và những giá trị phục vụ trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý hô hấp của kỹ thuật đã nâng cao chất lượng bệnh viện đồng thời góp phần vào sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân trong khu vực của Bệnh viện đa khoa Trung ương Thái Nguyên.
Máy nội soi phế quản ống mềm - hãng Olympus
